سنگ كيسه صفرا
[replacer_a] در سمت راست بدن در زير كبد قرار گرفته است. صفرا مايعي است زرد رنگ كه توسط كبد ساخته شده و در اين كيسه جمع ميگردد و سپس از طريق مجراي باريكي وارد روده اثني عشر(دوازدهم) ميشود. كار صفرا كمك به هضم غذا (به خصوص چربيها) در داخل روده و همچنين ضدعفوني كردن رودهها و خنثي كردن اسيد شيره معده است.مهمترين تركيبات صفرا شامل آب، كلسترول، نمكهاي صفراوي، پروتئين و رنگدانه بيليروبين است. چنانچه جريان صفرا به دلايلي قطع گردد، بيماريهاي صفراوي و اختلال در هضم چربيها به وجود ميآيد. درد و نفخ شكم، تهوع، يرقان، تب و استفراغ از مهمترين عوارض ناشي از تورم كيسه صفرا ذكر شدهاند. بيماريهاي صفراوي در بين كشورهاي غربي بسيار شايع ميباشد كه علت آن نيز رژيم غذايي نامناسب است.
صفرا، تخليه سريع روده را نيز تسهيل مينمايد.
اختلالات ايجاد شده در [replacer_a]عموماً در اثر مصرف غذاهاي چرب و پر گوشت، مصرف الكل و نوشابههاي الكلي، بيماريهاي عصبي و اضطراب تشديد ميشود. به منظور جلوگيري، كاهش و درمان چنين اختلالاتي بايستي از مصرف نمك، چربي، تخم مرغ و گوشت قرمز اجتناب نمود.
يكي از بيماريهاي مهم كيسه صفرا، سنگ كيسه صفرا ميباشد. سنگ كيسه صفرا زماني تشكيل ميگردد كه تركيبات صفرا (كلسترول، رنگدانههاي صفراوي، املاح صفراوي، كلسيم و ساير موارد موجود در كيسه صفرا) رسوب نمايند. علت تشكيل سنگ ممكن است مربوط به عفونت، اختلالات متابوليكي و يا تغييرات شيميايي باشد.
در بيماران مبتلا به [replacer_a] كه اغلب بانوان چاق با سن بالاي 40 تا 50 سال ميباشند، درد شديد از ناحيه شكم (سردل) و يا از قسمت فوقاني راست شكم شروع و به ناحيه بين دو كتف و كتف راست انتشار مييابد. اين درد ممكن است 1 تا 4 ساعت طول كشيده و سپس سريع برطرف گردد. تهوع و سرگيجه از علائم ديگر سنگ صفرا ميباشد. نفخ، آروغ و عدم تمايل به غذاهاي چرب و سوء هاضمه نيز در اين بيماران مشاهده ميشود.
[replacer_a] اغلب براي مدت زيادي بدون علامت است و براي فرد بيمار هيچگونه مزاحمتي ايجاد نمينمايد. روشهاي درمان سنگ كيسه صفرا شامل تغذيه صحيح (عدم مصرف غذاهاي نامناسب)، درمان شيميايي (داروهاي شيميايي)، سنگ شكني و جراحي سنگهاي كيسه صفرا (باز و لاپاراسكوپي) شامل انواع سنگهاي كلسترولي (80%) و سنگهاي رنگدانهاي(20%) ميباشند.
چنانچه ميزان [replacer_a] صفرا بيش از حد لازم باشد (فوق اشباع شدن) كريستالهاي كلسترولي تشكيل شده و به تدريج بر روي هم رسوب كرده و سنگ صفراوي كلسترولي تشكيل ميگردد. سنگهاي رنگدانهاي از بيليروبين ساخته ميشوند.
از مهمترين عوامل مؤثر در تشكيل سنگهاي صفراوي ميتوان به ژنتيك(مردم آسيا مستعدتر از ساير كشورها هستند)، جراحي، سوختگيها، بارداري و مصرف قرصهاي ضدبارداري در بانوان، سيروز الكلي، عفونت مزمن مجاري صفراوي، اختلالات خوني(كمخوني داسي شكل) و سن بالا اشاره نمود. عموماً موارد فوقالذكر موجب كاهش حركت كيسه صفرا و صفرا ميشوند. افرادي كه نسبت به كاهش سريع وزن خود اقدام مينمايند نيز در زمره افراد فوق قرار ميگيرند. بيتحركي، ديابت، بيماريهاي كبدي و مصرف داروهايي نظير كلوفيبرات و آنتيبيوتيكهايي مانند سفترياكسون و استعمال دخانيات نيز خطر ابتلا به سنگ كيسه صفرا را افزايش ميدهد.
همانطور كه ذكر شد يكي از روشهاي درمان [replacer_a]، درمان دارويي است كه معايب ذيل را به همراه خواهد داشت:
1ـ طولاني بودن (بعضاً چند سال)
2ـ عوارض جانبي نظير ايجاد اسهال
3ـ ساخت مجدد سنگ بعد از قطع دارو
4ـ افزايش كلسترول و ابتلا به تصلب شرائين
افرادي كه به سنگ كيسه صفرا مبتلا هستند ميتوانند موارد تغذيهاي ذيل را رعايت نمايند:
1ـ مصرف چربيهاي(روغنها) گياهي غير اشباع مانند روغن زيتون، سويا
2ـ مصرف سبزيجات و ميوههاي فراوان
3ـ قراردادن غلات، سبوس و نانهاي سبوسدار در رژيم غذايي
4ـ عدم مصرف غذاهاي سرخ كردني، آجيل، سس، آبگوشت، نيمرو، كره، خامه و غذاهاي پرچرب ديگر
5 ـ عدم مصرف سوسيس، كالباس، تن ماهي، سس خامهدار و مايونز
6 ـ مصرف شير كمچرب، پروتئينهاي گياهي، سفيده تخممرغ و ماهي
7ـ مصرف ويتامينهاي گروهb (اسيدفوليك، b6 و b12)
يكي ديگر از روشهاي درمان [replacer_a] و همچنين ساير اختلالات صفراوي استفاده از گياهان دارويي ميباشد كه برخي از مهمترين آنها عبارتند از:
زردچوبه، شاهتره، ريشه كاسني، غاثف، افسنطين، گل قاصدك، آناگاليس، سير، سداب، خرفه، رزماري(اكليل كوهي)، تمر هندي، روغن، برگ و پوست زيتون، گزنه، سنبلالطيب، گل هميشه بهار، نعناع، گل محمدي، مَرْغ، بابونه، انيسون، سبوس برنج، زرشك، زبان گنجشك، ريواس، كنگر فرنگي، كرفس قمري و جعفري. همانطور كه ميدانيد انسان داراي چهار طبع صفرا، خون، بلغم و سودا ميباشد كه هرگاه يكي از اين طبايع غالب گردد علائم و آثاري خاص در فرد ايجاد مينمايد.
چنانچه صفرا غالب باشد، فرد را [replacer_a]مزاج گويند.
اين افراد داراي پوست گرم و خشك، رنگ چهره زرد يا زيتوني، اندامهاي لاغر و كوچك، تنفس و نبض سريع، خواب كم همراه با آشفتگي و حركات تند و سريع، خشمگين، پرانرژي و خستگيناپذير ميباشند. همچنين در اين افراد، دهان تلخ مزه، خارش بدن، كمي اشتها، بادگلو، سوزش دهانه معده، قي آلوده به صفرا، خشكي زبان، گودي چشمها، تشنگي و زردي متمايل به قرمزي ادرار مشاهده ميگردد.
نظرت چیه؟
